بی‌توجهی به درخت کَلیر و سقوط بمپور، از مرکزیت بلوچستان به یک شهر درجه‌ی سه

به قلم: عباس نورزائی

بمپور، شهری است با سابقه بسیار طولانی پنج هزار ساله که وجه تسمیه‌های زیادی برای آن ذکر کرده‌اند. در یک مفهوم آن را به صورت باغ و زراعت گشاد و فراخ معنی می‌نمایند که با توجه به وضعیت طبیعی منطقه و گسترش کشاورزی، دور از ذهن نمی‌باشد. اگر واژه را بصورت «بن پهل» بنویسیم معنی آن انبوه مردمان زراعت‌پیشه خواهد بود.

شاید صحیح‌ترین نام این شهر «بن پَهلً» به معنی «شهر پایان» باشد. چرا که تاریخ ایران مبین آن است که آخرین حد تسلط پادشاهان ایران در طول تاریخ از این شهر فراتر نرفته است، مگر از دوره‌ی معاصر به بعد که بلوچستان به ایران ضمیمه شده است. به هر حال بمپور شهری پر جمعیت، مهم و آبادان بوده است و بقایای قلعه‌ی بمپور بر فراز تپه‌های باستانی این شهر که شباهت های فراوانی با ارگ قدیم بم دارد و گزارشات تاریخی بسیاری همه به اهمیت این شهر و آبادانی آن دلالت دارد، به گونه‌ای که آن را انبار غله‌‌ی بلوچستان نام نهاده بودند. بقایای اولین دبستان بلوچستان که در سال 1317 هـ . ش به نام دبستان بمپور به مدیریت آقای سعدوی تاسیس شده است، در این شهر نشان از جایگاه علم  و دانش این شهر در منطقه دارد. مرکز آموزش کشاورزی بمپور نیز به‌منظور تربیت مروج کشاورزی روستاهای بلوچستان در سال 1335 و مرکز تحقیقات کشاورزی و اولین شرکت سهامی زراعی استان، در این شهر تأسیس گردیده است.